H προσέγγιση του ζητήματος των τμημάτων υποδομής των ομάδων, μετά τον νόμο Μποσμάν, απέκτησε για όλους τους συλλόγους στην Ευρώπη, εξαιρετική σπουδαιότητα.
Μία σπουδαιότητα που δεν ορίζεται μόνο από το αθλητικό μέρος της ανάδειξης των νεαρών ταλαντούχων ποδοσφαιριστών αλλά και της αξιοποίησής τους, όσο και αν σε αυτόν τον όρο εντάσσεται και το ζήτημα της εμπορικής τους εκμετάλλευσης.
Είναι γνωστή η έλλειψη αξιόλογων γηγενών ποδοσφαιριστών που αντιμετωπίζουν αρκετές εθνικές ομάδες στην Ευρώπη. Είναι μία από τις συνέπειες της εμπορευματοποίησης του παιχνιδιού, που με την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων έφερε πολλά χρήματα στα ταμεία των ομάδων, οι οποίες κατέφυγαν στην εύκολη λύση με άμεσα αποτελέσματα. Την αγορά έτοιμων ποδοσφαιριστών.
Αυτοί πήραν θέση στις εντεκάδες των ομάδων, περιορίζοντας τις ευκαιρίες για την απόκτηση αγωνιστικής εμπειρίας στους νέους ποδοσφαιριστές και συνακόλουθα τις προοπτικές εξέλιξής τους.
Το γεγονός ότι τα κόστη των μεταγραφών εκτοξεύθηκαν ανάγκασε τις ομάδες που δεν είχαν την οικονομική δύναμη, να στραφούν στην ανάπτυξη των ταλέντων. Η οργάνωση και η λειτουργία των τμημάτων υποδομής μπορεί να δώσει λύσεις, μακροπρόθεσμα, αλλά χρειάζεται υπομονή, γνώσεις, κεφάλαια, εγκαταστάσεις και, φυσικά, τους κατάλληλους ανθρώπους.
Αν κάποιος παρατηρήσει τον τρόπο που οργανώνονται πλέον οι ακαδημίες σε ομάδες που αντιμετωπίζουν σοβαρά το ζήτημα, θα διαπιστώσει πόσο σημαντική και καθοριστική έχει γίνει η πολύπλευρη επιστημονική βοήθεια. Από τη συμμετοχή παιδαγωγών, ψυχολόγων, γυμναστών, διαιτολόγων, στατιστικολόγων μέχρι και ειδικευμένων γιατρών.
Βέβαια, υπάρχουν σύλλογοι που έχουν δημιουργήσει μία παράδοση στη λειτουργία των τμημάτων υποδομής, τόσο λαμπρή, που θα είχε ενδιαφέρον για τους ελληνικούς συλλόγους να αναζητήσουν τον τρόπο, τη μέθοδο και το μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας αυτών των τμημάτων υποδομής.
Ίσως, η πιο θαυμαστή περίπτωση παράδοσης παραγωγής ταλέντων (η Μπαρτσελόνα άρχισε από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 να αντιγράφει το ολλανδικό μοντέλο) να είναι αυτή του Αγιαξ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα των τμημάτων υποδομής, η ολλανδική ομάδα έχει μία μακρά παράδοση που ξεκινά από τα μέσα της δεκαετίας του 1920.
Τότε, ένας παλιός Εγγλέζος ποδοσφαιριστής της Μάντσεστερ Σίτι και της Σέφιλντ Γιουνάιτεντ, ο Τζακ Ρέινολντς που κάθισε στον πάγκο του Αγιαξ για 27 χρόνια, έθεσε τις βάσεις για τη λειτουργία των φυτωρίων του «Αίαντα».
Λέγεται, μάλιστα, ότι ο Ρέινολντς δούλευε με τους πιτσιρικάδες περισσότερο από 8 ώρες τη μέρα και όχι μόνο στο γήπεδο, αλλά και σε θέματα αθλητικής συμπεριφοράς.
Στη διάρκεια των χρόνων που ακολούθησαν, τα τμήματα υποδομής του Αγιαξ, ανέδειξαν πολλούς ποδοσφαιριστές, μέτριους, καλούς, πολύ καλούς και Κρόιφ. Ο ιπτάμενος Ολλανδός, ήταν ένα από τα 30 παιδιά που επέλεξε ο Βικ Μπάκιγχαμ το 1958 για να στελεχώσουν τις μικρές ομάδες του συλλόγου του Αμστερνταμ. Υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι αν η απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου για την υπόθεση Μποσμάν καθυστερούσε ένα χρόνο, ο Αγιαξ θα ήταν πάμπλουτος σήμερα, αφού θα μπορούσε να πουλήσει ακριβά μία εξαιρετική φουρνιά ποδοσφαιριστών, «τα μωρά του Φαν Χάαλ» που το 1995 πήραν το Κύπελλο Πρωταθλητριών.
Η παραγωγή ταλαντούχων ποδοσφαιριστών από τον Αγιαξ, είναι σταθερή τα τελευταία χρόνια και μάλιστα τόσο αποδοτική, ώστε του έδωσε τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει σε μεγάλο βαθμό την κατασκευή ενός σταδίου, τόσο σύγχρονου, όσο το Amsterdam Arena. Στον Αγιαξ έχουν συνδυάσει αρμονικά την λειτουργία των τμημάτων υποδομής με το τμήμα των ανιχνευτών ταλέντων.
Οι άνθρωποι της ομάδας του Αμστερνταμ, αναζητούν σε όλο τον κόσμο νεαρούς ταλαντούχους ποδοσφαιριστές που τους αγοράζουν και τους μπολιάζουν με την αγωνιστική φιλοσοφία του συλλόγου, με αποτέλεσμα αυτοί οι νεαροί να ενσωματώνονται απόλυτα στην ομάδα ή να είναι έτοιμοι να ενταχθούν σε άλλες ομάδες.
Συμβαίνει πάντως, από καιρό σε καιρό, ο Αγιαξ να παρουσιάζει ένα αρμονικό σύνολο ταλαντούχων ποδοσφαιριστών μεγάλων αγωνιστικών δυνατοτήτων. Στον Αγιαξ, έχουν επιλέξει την τακτική να βάζουν τους νεαρούς ποδοσφαιριστές να αγωνίζονται με ομάδες μεγαλύτερης ηλικίας και έτσι να κερδίζουν σε εμπειρίες και δύναμη.
Σε ό,τι αφορά τα τμήματα υποδομής, θα πρέπει κάποιος να διαχωρίσει τις ενσωματωμένες ακαδημίες (build in) που λειτουργούν μέσα στις αθλητικές εγκαταστάσεις του συλλόγου, όπου η παρακολούθηση των ποδοσφαιριστών είναι περισσότερο στενή και τις κατά τόπους ακαδημίες που λειτουργούν με την εποπτεία του συλλόγου σε διαφορετικές περιοχές.
Οι περισσότερες μεγάλες ομάδες τώρα πια χρηματοδοτούν σε πολλές περιπτώσεις τέτοιες ακαδημίες, αλλά αυτό δημιουργεί και αρκετά προβλήματα, αφού τα καλύτερα ταλέντα ενός τόπου ξενιτεύονται.
Στην περίπτωση των ακαδημιών που λειτουργούν σε διαφορετικές περιοχές, σπουδαίο ρόλο παίζουν οι άνθρωποι που εντοπίζουν και διακρίνουν τα παιδιά που έχουν ταλέντο.
Όμως, η εξέλιξη ενός ταλέντου προς την ποδοσφαιρική ωρίμανση δεν είναι πάντοτε δεδομένη. Ενας ταλαντούχος ποδοσφαιριστής στα 16 του, πέντε χρόνια μετά, μπορεί να μην ασχολείται καν με το παιχνίδι. Και εδώ είναι η μεγάλη πρόκληση.
Η προσοχή και η επιστημονική προσέγγιση που χρειάζεται η προσπάθεια βελτίωσης και εξέλιξης ενός ταλέντου είναι ασυγκρίτως δυσκολότερη -και κοστίζει πολύ περισσότερο από την ανακάλυψή του.
Σχόλια
